Laboratorium badań dziedzictwa

ZESPÓŁ

Kierownik zespołu
dr hab. Tomasz Łojewski, prof. AGH

strona WWW zespołu

TEMATYKA

1. Analiza dzieł sztuki i zabytków
   • Badanie zabytków z zasobów jednostek kultury w Polsce i za granicą – obiektów na podłożu papierowym (starodruki, manuskrypty, dzieła plastyczne na papierze) i na pergaminie, historycznych tkanin, malarstwa olejnego, rzeźby polichromowanej, numizmatów, ceramiki z wykopalisk archeologicznych. Zakres wykonywanych badań obejmuje techniki opisane poniżej.
2. Rozwój narzędzi wykorzystywanych w badaniu obiektów dziedzictwa
   • Mikrofedometria – technika służąca do pomiaru zmian barwy (wyznaczanych z pomiarów spektrofotometrycznych) w trakcie testów starzeniowych, w którym obiekt oświetlany jest punktowo światłem o mocy ok. 10 milionów luksów. Dzięki temu, że punkt pomiarowy ma średnicę rzędu 0.5 mm i test wywołuje na większości obiektów zmiany barwy nie większe niż deltaE₀₀=8, zmiany barwy powstające w trakcie badania nie są dostrzegalne ludzkim okiem. Metoda MFT (Micro Fading Tests) uznawana jest w środowisku konserwatorskim jako nieniszcząca, a więc pozwalająca badać oryginały, w tym te, z najwyższej półki skarbów dziedzictwa.
   • Obrazowanie multispektralne – technika, w której poprzez rejestrację wielu monochromatycznych obrazów dla wąskich zakresów fali, obejmujących UV/VIS/NIR i ich późniejszą analizę statystyczną uzyskuje się nowe, syntetyczne obrazy w barwach fałszywych, na których możliwe bywa dostrzeżenie elementów nie widocznych tak okiem człowieka, jak i przy użyciu standardowych technik fotograficznych.
   • Wielomianowe mapy tekstury (Polynomial Texture Maps, PTM), zwane również obrazowaniem z przekształceniem odbicia (Reflectance Transformation Imaging, RTI) – technika fotografii komputerowej, pozwalająca na uczytelnienie elementów tekstury materiałów w sposób niedostępny w bezpośredniej obserwacji, nawet przy użyciu światła skośnego lub strukturalnego.
   • Wymienione powyżej techniki wykorzystywane są z użyciem autorskich rozwiązań, powstałych w wyniku samodzielnych prac lub współpracy z producentami aparatury badawczej.

APARATURA

W dyspozycji Laboratorium znajdują się urządzenia pozwalające na badanie światłotrwałości materiałów oraz wykonywanie obrazowania technikami opisanymi powyżej.

PROJEKTY

1. Udział w projekcie z programu Horizon 2020: Integrating Platforms for the European Research Infrastructure on Heritage Science, IPERION-HS (2020-2023)
2. Dofinansowanie MEiN udziału w projekcie IPERION HS (program Premia na Horyzoncie), 496918/PnH 2/2020 (2020-2023)
3. Udział w konsorcjum E-RIHS.pl, łączącym 13 instytucji naukowo-badawczych zainteresowanych badaniami dziedzictwa kulturowego z wykorzystaniem nowoczesnych metod fizykochemicznych. W styczniu 2020 E-RIHS.pl zostało wpisane na Polską Mapę Drogową Infrastruktur Badawczych.
4. Udział w norweskim projekcie TEXREC: Virtual Reconstruction, Interpretation and Preservation of the Textile Artifacts from the Oseberg Find (2021-2025).
5. Badania zlecone i szkolenia/warsztaty dla instytucji kultury: 2021 – The British Museum (Londyn), Muzeum of Modern Art (NY, USA), Kulturdepot/Sammlungszentrum Kunst (St. Pölten, Austria), Archiwum Narodowe Kraków, Muzeum Narodowe Kraków, Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu.

DYDAKTYKA

Wyżej wymieniona tematyka znajduje odzwierciedlenie w nowopowstałych kursach oferowanych studentom WIMiC oraz innych wydziałów:

• Podstawy konserwacji i rewitalizacji zabytków
• Wprowadzenie do nauki o konserwacji i zabezpieczaniu dzieł sztuki i zabytków (blok humanistyczno-społeczny)
• Conservation Science for Heritage Protection, AGH UST International Courses
• Conservation Science for Heritage Protection, zajęcia w ofercie Szkoły Doktorskiej AGH